Ten kwiat kwitnie tylko kilka dni – a mimo to podbija każdy ogród!
Rośliny ogrodoweMają delikatne, pogniecione płatki i kwiaty, które żyją najwyżej kilka dni, lecz ich uroda przyćmiewa wszystko, co kwitnie w czerwcu w ogrodzie. Maki mają moc!
Maki jednoroczne – szybki efekt i eksplozja kolorów
Jednoroczne maki, czyli ozdobne odmiany maku polnego i lekarskiego, błyskawicznie dodają intensywnych kolorów ogrodom, szczególnie tym nowo założonym.
Zanim drzewa urosną, a krzewy się rozkrzewią, wysiane wiosną maki już po dwóch-trzech miesiącach wypełnią kwiatami puste przestrzenie oraz luki pomiędzy bylinami, które jeszcze nie zdążyły się rozrosnąć.
Trudno traktować je jednak jako typowe rośliny wypełniające – mają kwiaty w tak uderzająco jaskrawych kolorach, że od razu zwracają na siebie uwagę.
Są doskonałym przykładem roślin, które przynoszą niemal natychmiastowy efekt.
Można je wysiać na pasach pustej ziemi, gdzie później zostaną zaplanowane nasadzenia, i połączyć z innymi polnymi kwiatami jednorocznymi, aby stworzyć łąkę kwietną.
To nie tylko sposób na wypełnienie ogrodu, ale też prosty pomysł na pomoc dzikiej przyrodzie.
Maki co prawda nie produkują nektaru, ale mają łatwo dostępne dla wszystkich owadów otwarte kwiaty i dużo pręcików, a na nich mnóstwo pyłku.
Przyciągają trzmiele i pszczoły.
Maki na lata – co wysiać, by cieszyć się ich pięknem jak najdłużej?
Nieco więcej planowania wymagają maki dwuletnie, takie jak syberyjski, oraz wieloletnie, jak wschodni. Wysiewamy je latem, aby zakwitły w kolejnym roku. Szczególnie te ostatnie będą niezawodnie wypełniać ogród kolorem przez wiele lat. Przy krótkiej zimie i ciepłej wiośnie maki wschodnie osiągają pełnię kwitnienia już w połowie maja. Są zdecydowanie najbardziej ekstrawaganckie – mają kwiaty wielkości dłoni i są dostępne w wielu odmianach, od śnieżnobiałych, przez dwukolorowe, po karmazynowe. A jeśli jest jeszcze coś, o co chciałoby się maki poprosić, to tylko o większą trwałość, bo ich uroda zdecydowanie zbyt szybko przemija. Wraz z rozwojem pierwszego pąka liście tracą intensywną zieleń i zaczynają blednąć, aż w końcu zupełnie zasychają. Jednoroczne rozsieją się wcześniej na następny rok, a bylinowe powrócą, odrastając z mięsistych korzeni.
Zobacz też: Hortensje w twoim ogrodzie: uprawa i najpiękniejsze rodzaje
Dlaczego maki najlepiej rosną... same z siebie?
Najlepszy sposób na piękne maki to pozwolić im rosnąć tam, gdzie chcą, i tak, jak chcą. Im bardziej będziesz się starać im dogodzić, tym gorsze rezultaty uzyskasz.
Celowo, skrupulatnie wysiane nasiona kiełkują kapryśnie, ale jeśli dasz im się rozsiać lub niedbale rozrzucisz, uzyskasz silne rośliny o zachwycających kwiatach.
Jak to możliwe? Maki polne mają drobne nasiona, które potrafią wykiełkować nawet po 40 latach przebywania głęboko pod ziemią, kiedy w końcu znajdą się bliżej powierzchni.
Dlatego często niespodziewanie wyrastają w miejscach, gdzie nie widziano ich od lat lub nigdy ich nie było.
Na polach zbóż pojawiają się regularnie, dopóki ziemia jest orana.
Pług wydobywa starsze nasiona na powierzchnię, a świeże zakopuje.
Miejsca robót ziemnych często są ukwiecone makami, które wyrosły z nowo nawiezionej ziemi.
Raz wysiane wschodzą przez wiele lat.
Jesień czy wiosna – kiedy i jak najlepiej siać maki?
Najlepiej wysiewać ich nasiona od razu w miejscu docelowym, ponieważ maki – szczególnie te jednoroczne – wyjątkowo nie lubią przesadzania.
Najlepszy termin to wczesna jesień lub wczesna wiosna. Nasiona wystarczy rozrzucić na powierzchnię ziemi i delikatnie zagrabić.
Te wysiane jesienią wykiełkują przed nadejściem zimy, a młode rośliny przezimują w postaci rozetek liści i zakwitną wczesnym latem następnego roku.
Maki jednoroczne wysiane wiosną zakwitną w tym samym roku.
Gatunki wieloletnie, takie jak mak wschodni, można rozmnażać także przez podział większych egzemplarzy oraz sadzonki korzeniowe.
Najlepszym miejscem do ich uprawy będzie stanowisko w pełni nasłonecznione, oświetlone słońcem przez przynajmniej sześć godzin dziennie.
Nie są wymagające pod względem podłoża; zadowolą się lekką, piaszczystą i przepuszczalną ziemią.
Bardziej żyznego podłoża wymagają jedynie maki wschodnie, ale odwdzięczają się tak wspaniałymi kwiatami, że warto podarować im solidną porcję kompostu.
Zobacz też: Czosnek ozdobny do ogrodu: fioletowe kule na rabatach
Który mak do ogrodu? Przewodnik po najciekawszych gatunkach
Mak polny jest rodzimym i najprostszym w uprawie makiem jednorocznym. Dziki gatunek ma kwiaty o czterech czerwonych płatkach z czarną plamką u nasady. Ogrodowe odmiany ozdobne zachwycają bogactwem form i kolorów. ‘Amazing Grey’ należy do najciekawszych – to mak polny o popielatych kwiatach. Odmiana ‘Shirley’ jest mieszanką maków o kwiatach pojedynczych i podwójnych, wielokolorowych, wśród których trafiają się też kwiaty o białych obwódkach płatków. ‘Pandora’ wydaje kwiaty o jedwabistych płatkach w różnych odcieniach bordo, a ‘Angel’s Choir’ zachwyca pastelowymi barwami płatków.
Od biedronkowego po peoniowy – maki pełne barw
Mak biedronkowy ‘Ladybird’ jest równie prosty w uprawie co mak polny. Wyróżniają go szkarłatne kwiaty z dużymi czarnymi plamkami, które widać wyraźnie po obu stronach płatków, czyli nawet wtedy, gdy kwiaty są zamknięte. Jest rośliną jednoroczną.
Lekarski ma wspaniałe odmiany ozdobne o niskiej zawartości morfiny (tylko takie można legalnie uprawiać w ogrodzie).
‘Danish Flag’ ma kwiaty dwukolorowe, biało-czerwone, a mak lekarski peoniowy to mieszanka wielokolorowych odmian o pełnych kwiatach ze strzępiastymi płatkami.
Wśród nich zachwyca ‘Black Peony’ o ciemnobordowych kwiatach i kremowożółty ‘Yellow Peony’.
Wschodni produkuje największe kwiaty ze wszystkich maków, o średnicy do 10 cm. Z czasem rozrasta się za pomocą długich, mięsistych korzeni, które można wykorzystać do rozmnażania, dzięki czemu zyskamy pewność, że sadzonki zakwitną tak samo, jak roślina mateczna (rośliny uzyskane z wysiewu nasion mogą nie powtórzyć tych samych cech).
Odmiana ‘Royal Wedding’ wydaje białe kwiaty z czarną plamką na płatkach, ‘Aglaja’ ma łososiowe, ‘Patty’s Plum’ – śliwkowe, a ‘Indian Chief’ – karmazynowe.
Mak syberyjski, nazywany też islandzkim – jego kwiaty są głównie białe, żółte i pomarańczowe o żółtych pylnikach. Jest rośliną dwuletnią, a w sprzyjających warunkach wieloletnią. Sprawdza się na skalniakach.
Do najlepszych odmian należą ‘Champagne Bubbles’ i ‘Colibri’. Wysiewając nasiona, uzbrój się w cierpliwość – wyhodowanie zdrowych sadzonek to często spore wyzwanie.
Poznaj kuzynów maku – od kalifornijskiego po meksykański
Do rodziny makowatych należy blisko 800 gatunków roślin. Niektóre są do maków bardzo podobne i często z nimi mylone.
W ogrodach najczęściej można spotkać:
Maczek kalifornijski, czyli eszolcję, lub pozłotkę – jednoroczną roślinę o niebieskozielonych liściach i przeważnie pomarańczowych kwiatach.
Uprawia się ją z wysiewu nasion bezpośrednio do gruntu. Wymaga stanowisk w pełni nasłonecznionych. Kwitnie już po pięćdziesięciu dniach od wysiewu.
Kwiaty otwierają się tylko w pogodne dni.
Mak meksykański, czyli argemon – podobny do ostów z uwagi na swoje kolczaste, niebieskawe liście. Kwiaty mają przyciągający wzrok cytrynowożółty kolor.
Bardzo łatwo się rozsiewa i ma małe wymagania: urośnie nawet w bardzo ubogiej ziemi i jest odporny na suszę. Kocha słońce.
Mak himalajski, czyli mekonops bukwicolistny – jedna z bardziej kapryśnych i wymagających roślin. Wymaga półcienistych, stale wilgotnych, chłodnych stanowisk.
Łatwo przemarza, szczególnie w czasie mokrych zim. Trudy uprawy rekompensuje zdumiewająco niebieskimi kwiatami, bywa też nazywany niebieskim makiem.
Makówki – znaki rozpoznawcze i ozdoba ogrodu
Maki można łatwo rozpoznać nie tylko po jaskrawych kolorach płatków. Ich cechą charakterystyczną są pękate torebki nasienne, zwane makówkami.
Na górze makówki znajduje się wieczko, które unosi się i odsłania otworki, gdy nasiona są dojrzałe. Potrząsane wiatrem makówki rozsiewają wokół drobne ziarenka jak solniczki.
Odmiany uprawne maku zostały specjalnie wyselekcjonowane – nie unoszą wieczka nawet wtedy, gdy dojrzeją, dzięki czemu nie zgubi się ani jedno cenne nasiono.
Najbardziej zadziwiające makówki, wprost idealne do suchych kompozycji, ma odmiana ‘Hen and Chickens’ – wielkiej centralnej makówce towarzyszą mniejsze, które tłoczą się przy niej tak, jak kurczęta przy kwoce (stąd nazwa).
Zobacz koniecznie: Inspiracje na letnie bukiety z kwiatów polnych od Kingi z greenmorning.pl
Tekst: Łukasz Skop
Zdjęcia: Shutterstock, quaritsch-photography/ Unsplash, madara moroza/ unsplash, caroline cannoot/ unsplash
