Przemoc jest oznaką słabości albo... pójścia na łatwiznę. W ogrodzie również. Możemy przechytrzyć robale bez środków, które przy okazji trują nas samych.
Marzymy o własnych warzywach z ogródka, witaminach. A gdy już je mamy, to do naszych grządek uzurpują sobie prawa różne dziwne stworzenia. Są trzy wyjścia: naładować opryskiwacze mieszaninami chemicznych substancji i wytruć niechcianych gości, skorzystać z ekometod albo... już na etapie wyboru nasion i ich wysiewania kombinować, jak przechytrzyć robale.
1. Szukanie odpornych odmian
Kupując nasiona, pytajmy o najnowsze odmiany o podwyższonej tolerancji na szkodniki, np. w wypadku ogórków – na mączniaka rzekomego. Nie reagują one od razu na obecność grzyba panicznym żółknięciem, brązowieniem i zasychaniem liści. A im dłużej ogórek zachowuje spokój, tym dłużej – mimo ataku choroby – wciąż normalnie owocuje.
Dzikie pomidory (przypominają je odmiany o owocach typu cherry) są bardziej odporne na trapiącą je zarazę ziemniaka niż wielko-owocowe – na przykład odmiana ‘Koralik’.
Ale ostatnio pojawił się też wielkoowocowy pomidor o szczególnie podwyższonej naturalnej odporności ‘Antares F1’.
2. Wyścig ze szkodnikami
Możemy je wykiwać, siejąc roślinę wcześniej lub później niż zazwyczaj. Opóźnienie dobrze sprawdza się w wypadku rzodkiewek. Wysiewane w sierpniu, dorastają przed zimą i prawie w ogóle nie są robaczywe – bo nie ma wtedy pchełek ani innych szkodników, które mogłyby im zagrozić.
I odwrotnie – wysiany w marcu groszek cukrowy rozrośnie się, zakwitnie i zaowocuje, zanim pojawi się pachówka strąkóweczka, której larwy go pałaszują. Można też regularnie zrywać młode strączki z nierozrośniętymi jeszcze nasionami i przyrządzić je jak fasolę szparagową, którą z założenia zbieramy przed czasem – dlatego szkodniki rzadko zdążą się do niej dobrać. To samo dotyczy cebuli dymki.
Ogórki wysiewano dawniej dopiero w maju, ale kilkunastodniowe przyspieszenie wystarczy, by znacznie wydłużyć owocowanie i zakończyć je przed sierpniową inwazją mączniaka rzekomego. Kto posadził rozsadę, nawet jeśli nie opryskuje przeciwko temu grzybowi, do czasu rozwoju choroby zbierze tyle ogórków, że narobi i kiszonych, i konserwowych, i mizeria zdąży mu się znudzić.
3. Kąpiel w mydełku potasowym
Używane do mycia ścian przed malowaniem, jest bezpieczne dla środowiska i może być orężem przeciwko mszycom. Bierzemy łyżkę mydła na litr wody, mieszamy i opryskujemy owady. Mydło potasowe kupuje się też z dodatkiem różnych wyciągów roślinnych o działaniu grzybo- i owadobójczym, np. czosnku. Można nim tępić inne owady, np. mączlika.
Uwaga! Choć mydło nie jest trucizną, nie należy opryskiwać jarzyn tuż przed zbiorem.
4. Kołderka z agrowłókniny
Kilku szkodnikom warzyw można jeszcze inaczej utrudnić życie. Rabaty marchwi czy kapusty wystarczy nakryć płachtą wiosennej agrowłókniny. Wtedy połyśnica, której larwy żerują
w korzeniach marchewek, i bielinki – amatorzy kapuścianych liści – muszą szukać szczęścia gdzie indziej. Trzeba tylko upilnować, kiedy zaczyna się inwazja owadów. n
WYWAR Z POKRZYW
CHRONI PRZED OWADAMI
Wrzuć zielone pokrzywy do wiadra i zalej wodą tak, by pływały. Mieszaj codziennie przez siedem dni, mimo paskudnego zapachu, który z każdą dobą będzie coraz silniej drażnił nos. Gnojówka jest świetnym naturalnym nawozem (rozcieńczona wodą w proporcjach 1:20), a zarazem środkiem ochronnym (1:50). Dobrze się przechowuje w przykrytych naczyniach. Działa na owady i choroby. Warzywa po zasileniu i opryskach rosną jak na drożdżach, ale są niesmaczne. Można je jeść najwcześniej po dwóch tygodniach.
DOBRANE PARY
Warzywa lubią towarzystwo innych jarzyn, owoców i ziół. Dlatego pozwólmy rosnąć razem: marchwi z cebulą, kapuście z selerem lub pomidorami (odstraszają owady atakujące kapustę), ogórkom z bazylią (sprzyja zapylaniu i chroni sąsiadów przed mączniakiem), sałacie z rzodkiewkami (przy niej są mniej robaczywe), truskawkom z porami (w towarzystwie tego warzywa rzadko pleśnieją).
Tekst: Witold Czuksanow, dziennikarz telewizyjny, autor poradników i książek ogrodniczych.
Zdjęcia: Gap Photos, Christine Ann Foll/Flora Press, Gap Photos/East News, Shutterstock
