Tropikalny komar tygrysi przenosi groźne choroby – zobacz, jak wygląda i gdzie występuje w Polsce
Zwierzęta w naturzeW ciepłe letnie wieczory, gdy zasiadamy w ogrodzie, by cieszyć się spokojem i pięknem natury, często towarzyszą nam nieproszeni goście – komary. Wśród nich coraz częściej pojawia się egzotyczny przybysz, azjatycki komar tygrysi. Ten niewielki tropikalny owad, o charakterystycznym wyglądzie, zyskał złą sławę ze względu na swoją inwazyjność i zdolność do przenoszenia groźnych chorób zakaźnych. Czym grozi ukąszenie komara tygrysiego, czy powinniśmy się go obawiać, i jak możemy się przed nim chronić?
Jak wygląda komar tygrysi?
Komar tygrysi, znany naukowo jako Aedes albopictus, to gatunek komara pochodzący z tropikalnych i subtropikalnych regionów Azji Południowo-Wschodniej. Swoją nazwę zawdzięcza charakterystycznemu ubarwieniu – czarne ciało pokryte jest białymi, srebrzystymi paskami, które przypominają wzór tygrysiej sierści. Łatwo po nich rozpoznać komara tygrysiego. Dorosłe osobniki są stosunkowo niewielkie, osiągają od 2 do 10 mm długości, przy czym samice są nieco większe od samców. Spośród innych gatunków komara tygrysiego wyróżnia aktywność w ciągu dnia. W przeciwieństwie do większości komarów, które atakują głównie o zmierzchu, ten gatunek żeruje również w ciągu dnia, szczególnie w cieniu, o poranku i popołudniami, co czyni go szczególnie uciążliwym.
Występowanie komara tygrysiego – czy występuje w Polsce i czy mamy się czego bać?
Naturalnie komar tygrysi występuje w Azji i Afryce. Jednak od lat 70. zaobserwowano jego obecność w Europie, m.in. w Albanii, Bułgarii, Chorwacji, Turcji, Bośni i Hercegowinie, Francji, Hiszpanii, Włoszech, Niemczech, Grecji, na Węgrzech i w Czechach.
Skoro to gatunek azjatycki, skąd obecność komara tygrysiego w Polsce?
Komar tygrysi jest gatunkiem inwazyjnym, który dzięki globalizacji i zmianom klimatycznym rozprzestrzenił się na inne kontynenty, w tym Europę.
Jego jaja są wyjątkowo odporne na wysychanie i mogą przetrwać nawet w trudnych warunkach, co ułatwia ich transport, np. w oponach samochodowych czy pojemnikach z wodą.
To właśnie handel międzynarodowy i podróże przyczyniły się do szybkiego rozprzestrzeniania się tego gatunku.
W Polsce komar tygrysi wciąż jest stosunkowo rzadkim gościem, ale jego obecność została już potwierdzona, szczególnie w południowych i zachodnich regionach kraju. Po raz pierwszy zauważono go w 2019 roku, a od tego czasu odnotowano pojedyncze przypadki jego występowania. Ciepłe i wilgotne lata sprzyjają jego rozwojowi, a globalne ocieplenie może sprawić, że gatunek ten zadomowi się u nas na stałe. Komary tygrysie preferują miejskie i podmiejskie środowiska, gdzie znajdują liczne miejsca do rozmnażania, takie jak kałuże, doniczki z wodą, czy zbiorniki na deszczówkę.
Choć na razie komar tygrysi nie stanowi w Polsce poważnego zagrożenia epidemiologicznego, jego obecność budzi niepokój. Eksperci zalecają monitorowanie sytuacji i podejmowanie działań zapobiegawczych, by ograniczyć jego rozprzestrzenianie się. Każdy z nas może przyczynić się do zmniejszenia populacji tych owadów, dbając o odpowiednie zabezpieczenie swojego otoczenia.
Zobacz koniecznie: Rośliny, które odstraszą komary
Czy ukąszenie komara tygrysiego jest groźne i jakie tropikalne choroby przenosi?
Samce komara tygrysiego jedzą pokarm roślinny, ale samice żywią się krwią ludzi i zwierząt. Choć ugryzienie komara tygrysiego samo w sobie nie różni się znacząco od ugryzień innych komarów, problemem jest jego zdolność do przenoszenia groźnych chorób tropikalnych. Komar ten jest wektorem wielu wirusów, które mogą prowadzić do poważnych schorzeń. Wśród chorób przenoszonych przez komara tygrysiego wymienia się dengę, wirusa Zika, chikungunyę oraz gorączkę Zachodniego Nilu, gorączkę chikungunya czy żółtą febrę.
Denga objawia się wysoką gorączką, bólami mięśni i stawów, a w ciężkich przypadkach może prowadzić do groźnych powikłań. Wirus Zika jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży, ponieważ może powodować wady rozwojowe płodu. Chikungunya z kolei wywołuje silne bóle stawów, które mogą utrzymywać się przez długi czas.
Na szczęście w Polsce ryzyko zakażenia tymi chorobami jest obecnie niskie, ponieważ wirusy te wymagają specyficznych warunków, takich jak wysoka temperatura i obecność zainfekowanych osób, by mogły się rozprzestrzeniać. Niemniej jednak zmiany klimatyczne, w tym coraz cieplejsze lata, mogą w przyszłości zwiększyć to ryzyko, szczególnie że komar tygrysi to inwazyjny gatunek. Warto więc zachować ostrożność, szczególnie w regionach, gdzie komar tygrysi już się pojawił.
Jak zabezpieczyć się przed komarem tygrysim?
Najskuteczniejszym sposobem ochrony przed groźnym komarem tygrysim jest zapobieganie jego rozmnażaniu i stosowanie środków odstraszających.
Ponieważ komary te składają jaja w stojącej wodzie, kluczowe jest regularne usuwanie jej ze zbiorników, w których może się gromadzić.
Warto opróżniać doniczki, wiadra, podlewaczki czy rynny, a w ogrodzie używać szczelnych pokryw na zbiorniki z deszczówką.
Jeśli mamy oczko wodne, można wprowadzić do niego ryby, które żywią się larwami komarów.
W walce z dorosłymi osobnikami niezastąpione są repelenty zawierające substancje takie jak DEET, ikarydyna czy olejek eukaliptusowy. W ogrodzie warto także zainstalować moskitiery w altanach czy na tarasach oraz używać lamp owadobójczych, choć ich skuteczność wobec komarów tygrysich jest ograniczona. Naturalnym sposobem na odstraszanie komarów jest sadzenie roślin, takich jak lawenda, mięta czy kocimiętka, których zapach nie jest lubiany przez te owady.
Noszenie jasnej, luźnej odzieży zakrywającej ciało, szczególnie w godzinach porannych i popołudniowych, może dodatkowo zmniejszyć ryzyko ugryzień.
Objawy ukąszenia komara tygrysiego
Ugryzienie komara tygrysiego zwykle powoduje swędzenie, zaczerwienienie i lekką opuchliznę, podobnie jak w przypadku innych komarów. Aby złagodzić objawy, można zastosować chłodny okład lub żele dostępne w aptekach, zawierające substancje łagodzące, takie jak pantenol czy mentol. W przypadku silniejszej reakcji alergicznej, np. dużej opuchlizny czy bólu, warto sięgnąć po leki przeciwhistaminowe, a w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem.
W Polsce ryzyko zakażenia chorobą przenoszoną przez komara tygrysiego jest minimalne, ale jeśli po ugryzieniu pojawią się nietypowe objawy, takie jak gorączka, bóle mięśni czy wysypka, należy niezwłocznie zgłosić się do specjalisty. Monitorowanie stanu zdrowia po ugryzieniu jest szczególnie ważne dla osób, które podróżowały do krajów tropikalnych, gdzie komar tygrysi jest bardziej rozpowszechniony.
Mówiąc inaczej, bądźmy czujni, ale bez paniki – komar tygrysi to wyzwanie, z którym możemy sobie poradzić.
Zobacz to: Miłość, wojna i władza w świecie mrówek
Tekst: Agnieszka Wójcińska
Zdjęcia: Shutterstock
